nusabali

Kija Men?

  • www.nusabali.com-kija-men

Mén Putu bengong, marep kaja, nlektekang tongos ané ada di arepné. Tongos linggah ané tembokné mawarna putih, ané mapintu tur majendéla kaca.

Tongos ané ba duurné maguét warna barak, pelung, kuning, tur di tengah-tengahné nyadodog tulisan adan tongosé ento. Yén sing pelih baana narka, adan tongosé ento ngaé ia inget tekén silih tunggil adan panegara tur silih tunggil adan bulan ané ada di kalénderé.

Mén Putu enu bengong, marep kaja, seken sajan ia nlektekang tongosé ento. Alisné mapecuk, gidatné mapilpil. Di tongosé ento tepuka anaké ramé masliweran macelep-pesu. Ia masé nepukin anak mabaju pelung sayaga di arep pintuné. Sabilang ada anak ané lakar macelep ka tongos ento, anaké mabaju pelung ngampakang pintuné, nyanggra baan panyapa ané suba ketah anaké nawang sinambi makenyem manis, suudé ento, pintuné buin undebanga.

Kéto dogén gaén anaké mabaju pelung ané tepuka tekén Mén Putu. Pang kuda kadén Mén Putu suba nepukin unduk buka kéto, akuda kadén suba anaké pasliweran macelep-pesu uli tongosé ento, nanging Mén Putu enu nengil, tuara makrisikan, tuara nyak macelep. Ia marasa lek, marasa sing juari.

***
“Yé, jeg bengong. Mai suba, Luh!”
“Kija Beli?”
“Macelep. Kija men?”
“Sing pelih tongos Beli nyen?”
“Sing. Dini dogén suba. Nguda répot-répot ngalih tongos lén. Dini barang-barangné suba mapilah, suba ngelah tongosné padidi-padidi. Élah. Mudah. Sing perlu nawah. Apa alih dini ada. Jangkep.”
“Seken, Beli?”
“Badah. Sing guguna. Sangkal macelep, apang tawang.”
“Tusing luung keneh tiang macelep, Beli.”
“Sing luung kénkén? Monto luung tongosé. Kedas. Di tengah tis.”
“Tusing ja kéto, Beli. Lek tiang, sing juari ajak pisagané.”
“Adah. Nyén ané kalekin? Nyén ané sing juariang? Eda misi kéné-kéto. Mai suba!”
Nengil. Mén Putu nengil tuara nyautin pangajakné Pan Putu. Tuah munyin montoré ané madingehang masliweran di jalan rayané. Mén Putu enu marep kaja, nlektekang tongos di arepné. Uli ba duur ka betén, uli tangawan ka tangébot, uli bucu ka bucu. Alisné mapecuk, gidatné mapilpil. Sujatiné di tengah kenehné ané paling tengaha, ia ngelah keneh macelep. Kéwala ia lek, sing juari.
“Mai suba! Apabuin antiang? Makelo-kelo cara togog i raga dini.”
“Sing juari tiang, Beli.”
“Yén sing juari, sing kar maan apa.”
“Sing ada tongos lén, Beli? Sing nyak tiang dini.”
“Kija men? Ka tongos baru ané ada di kota ento? Ané méwah, linggah, kéwala suung cara sétra ento?”
“Sing Beli.”
“Apa ka nyaman tongos ané di arep i ragané ené? Nak ngelah ia masi nyama. Warnané patuh, ané nyaga masé nganggo baju pelung, tongosné masé tis tur linggah. Magenep masé ada ditu. Jangkep. Tongosné masé paek, dauhné, majalan dogén suba neked.”
“Tusing Beli. Tusing!”
“Kija men?”

Buin Mén Putu nengil tusing nyautin munyin kurenané. Né jani ia inget tekén unduk gagaén pianakné ané suba liwat abulan pitung dina. Unduk ané ngaénang déwékné marasa lek, marasa sing juari, ngajak brayané, pisagané, lan nyama-nyamané. Unduk ané ngaénang ia tuara nyak macelep ka tongos ané ada di arepné. Unduk dugas pianakné, Putu Sulaksmi, masangih di jumahné.

Mén Putu inget pesan kénkén brayané, pisagané, lan nyama-nyamané nulungin gegaéné di jumah. Ia inget pesan makejang pada sumeken matulung. Ada ané uli semeng nganti ka peteng matulung, ada ané kanti ngutang gaé, ada ané kanti tusing magaé, ada ané kanti ngutang panak cenik, ada ané kanti magegéson apang nyidang matulung ka umahné. Di kéto-kétoné Mén Putu marasa angen pesan, marasa lega pesan, marasa bagia pesan, ngelah braya, ngelah pisaga, ngelah nyama-nyama buka kéto. Ulian tulungina baan brayané, pisagané, nyama-nyamané, pragat baana ngitungang upakara pianakné ané lekad mabatun buluan.

Jeg, seken-seken lek atiné yén kanti macelep ka tongosé ené. Ija jang muané yén kanti tawanga baan pisaga déwéké ené taén macelep mai? Kadi rasa sing bisa ngajiang braya, engsap ngelah pisaga, engsap ngelah nyama. Mani-puan ada gaé, nyén ané lakar nulungin? Kéto Mén Putu mamunyi di kenehné sambilanga bengong, marep kaja, nlektekang tongos ané ada di arepné.

“Wé, Mén Putu. Jeg buin bengong, cara kebo mabalih gong. Kénkén né? Payu apa sing?”
“Sing Beli.”
“Badah. Men kija payu?”
“Kemu!”
“Kemu kija?”
“Sik Mén Resiné. Yén sing keto sik Mén Sribeké. Yén sing kéto sik Mén Sriatiné. Kija gén dadi, asal sing dini.”
“Adah. Apa alih kemu? Mael-mael ditu. Koh ati nawah. Apabuin ditu tuara jangkep. Dini dogén suba. Di tongosé ené. Jangkep.”
“Tauk. Tiang sing nyak dini.”
“Péh, nguda misi mapilin-pilin kéné. Ditu ajak dini patuh. Méh luungan dini. Apa alih ada.”
“Malénan Beli. Mén Resi, Mén Sribek, Mén Sriati, ento pisaga-pisagan i ragané, ané sesai matetulung yén ada gegaén. Sing cara ané ngelahang tongos di arep nénénan, ané ngelahang sing tawang. Nyén kadén. Braya boya, pisaga boya, nyama masé boya.”
“Beneh. Kéwala jani i raga suba kadung ada dini. Si luungan dini dogén. Apa alih ada. Jangkep. Yén jani lakar ngalih kemu, kondén karuan ané alih bakat ditu.”
“Kondén majalan sagét Beli ngorahang tusing bakat.”
“Nyén nawang. Kan sing jangkep ditu.”
“Lek atiné, Beli. Sesai pisagané matetulung. Jani pisagané ngelah utsaha, dong ja tulungin.”
“Nah manian kemu ja. Jani makadung dini. Dini ja malu.”
“Tauk.”
“Aruh katos. Cara batu.”
“Lek atiné, Beli. Dugas gaén pianak i raga, pisagané ento ané nulungin. Kanti duang minggu nutup warung pisagané. Apang nyidang matetulung ka umah i ragané. Sing inget Beli? Sing ja anaké ané ngelahang utawi ané nongosin tongosé di arep nénénan.”
“Inget Beli, Luh. Inget. Inget.”
“Idup di désa mula patut saling tulungin, Beli. Mablanja ka pisaga yadiapin bedik-liu nak patuh tekén i raga matetulung. Anggona prabéa nglanturang idup, anggona prabéa sekolah pianakné, anggona marainan, anggona magagaén, anggona maurunan di désa. Yén sing i raga ané matetulung tekén braya, tekén pisaga, tekén nyama, buin pidan yén ada gaé, nyén ané lakar nulungin i raga?”
“Beli ngerti, Luh. Ngerti! Ané jani suba ja kadung ada dini. Yén jani i raga kemu, sagét sing bakat ané alih, si jeg mamocol.”
“Cobak malu, Beli. Yén sing cobak, si sing tawang bakat kalawan singné.”
“Yén sing bakat ditu, buin i raga mabalik mai, kéto?”
“Aruh. Sing ada tongos ané lenan tekén dini?”
“Kija men? Nak dini ya paling jangkepé.”
Siep. Mendep. Mén Putu marep kaja, nlektekang tongos ané ada di arepné. Alisné mapecuk, gidatné mapilpil, giginé magiet. 7

Olih: I Wayan Kuntara

Komentar