nusabali

Lawaté Tusing Liwat

  • www.nusabali.com-lawate-tusing-liwat

“Mé, lawat ta ada ulihan ada caya. Yén tara ada caya, suba pasti lawat ta tara ada! Ngadén suba kola ngilangang cayan ta, apang tara bihin ada lawat. Kola suba med, Mé, med!”.

Panak I Munggir ané paling keliha nyedsed ngeling sambilanga mamunyi, mesuang isin kenehné ané suba makelo engkebanga. Yéh paningalanné nrébés melusin pipi, baong, nganteg ka bajunné. Sebeté mamungkul di awakné ngalahang gulem sasih kapat. Yén di gumi kaang putihé ené, amongkén ja langité ngemu gulem, tusing patiseken lakar mréokang ujan. Paling aget tuah krétésané neked di muncuk batuné. Patuh cara solah panak I Munggir. Diapin sebet, tusing taén tepuk ngeling. Di bes kaliwat kingking, ia ngepes ngeling di bucun kamaré sambilanga nekep mua aji galeng guling. Lingné tuara madingehan, kéwala galengné telah belus. Langité sayan barak masawang klau. Kramané saka besik pesu ngenyit sentir. Suba maciri lakar nyembrama i bulan.

***

Karang putih di natahé makedép nyihnayang matan ainé suba maplalianan di duur. Krama istriné mapupul ngayah di pawaregan. Diastun tondén maan nunas, basang kurenané I Munggir suba wareg baan munyin pisagané. Ia ngengkebang kenyemné, diapin di tengah kenehné kendel pesan.

“Hanak I Munggir ané luhuh ta mara ja suksés”
“Oho… ané sarjana di Badung ta.”
“Dueg méménné munduhang pis ané muani. Payu baana masuk.”

Buka apaibon anaké ngortaang panak I Munggir ané luh, ané jani suba tamat sarjana. Diapin tondén maan gaé, asal suba sarjana, suba pasti makejang anakké ngajum-ajum. Awai tamat, abanjar anaké ngemang selamat. Abulan tamat, kanti désan pisagané dot matemu tekén panak I Munggir apang nawang dogén goban anak sarjana. Atiban tamat, pisagané suba paling caah-cauh nyesedang unduk panak I Munggir ané sarjana tuah ngoyong jumah. Tusing taén pesu apabuin tepukina majalan magaé.

“Panakné I Munggir tara taén tepuk kola magaé, adi nyidang meli montor baru? Ah pasti suba ada sodagar ané ngubuh. Yén tara hento, mirib bapanné ngubuh brérong.” Munyin pisaga ané sesai mapupul di durin umahné I Munggir dingeha tekén panakné. Basangné mauled. Ia dot nyagjagin anaké ento kéwala ia nyeh nyanan orahanga anak ané tusing masasana nglawan anak tua.

Tusing ja cepok pindo panakné I Munggir ningeh orta jelé. Ia taén orahanga maksa bapanné ngadep waris anggon miayanin kuliah. Kéwala anaké tusing nawang ia maan béasiswa. Ia taén orahanga tusing laku ulian tusing taén matunangan apabuin ngajak tunanganné mulih. Ia orahanga tusing ngelah timpal ulian tusing taén pesu uli umahné. Sujatiné ia mula tusing patidemen negak ngorta kangin kauh ngajak pisagané. Ia masih tusing ngalih tunangan krana marasa ngelah swadarma ngalih gaé ané luung apang nyidang miayanin reramané disubané tua. Apabuin ia panak luh abesik, tusing ngelah nyama.

Panakné I Munggir mula tusing taén pesu, satata ngoyong jumah kéwala mula bisa ngasilang pipis ulian magaé online. Yén cara janiné madan work from home. Gajihné gedé ulian magaé ngajak anak dura negara, tamu uli Washington.

I Munggir jani sedeng iteh nimba yéh uli bibih gumlongé. Mara maan pindo, HP di kantongné mamunyi. Ia mula tusing taén lat nyemak HP yén suba mamunyi krana ia dadi pamucuk sekaa suka duka nyama apaibon. Nyén nawang ada gatra penting, ia patut simalu nawang. Mara bukaka, pesu lantas pesan Whatsapp uli kontak “Anakku Nomer 1”. Ia maca pesan totonan di tengah kenehné, “Mé, Pa, kola suba tara kuat ningehang munyin pisagané ané nyelékang éda. Pat likur suba tuuh kolané, tara taén ada keneh lakar malaksana jelé. Kola uli cenik kumuh demen masuk apang maan gaé ané luung. mémé ngajak bapa sesai ngorahang bangga pesan ngelah hanak luhuh sarjana cara kola. Éda ngorahang kola patuh cara caya di kulawargané hené. Caya ané nyidang ngaé kulawargané kaajiang baan nyama-nyama bapa muah mémé. Caya ané nyidang ngrurubin kulawargané ané tuara. Lakun ada masih hanak lén kumuh ngalihin lawat kolané duang. Apa ja ané gaénin kola, kumuh aliha kapelihan kolané, kumuh ané jelé-jelé ortaanga, kumuh bibihné lemuh sabilang kola liwat. Lakun tara engkén, Mé, Pa. Jani kola suba tegteg lakar ngilangang lawat.”

Masrieng bayunné I Munggir maca whatsapp uli panakné ané kelihan. Émbéré ané anggonna nimba entunganga ngawag. Magrosotan ia malaib, sambilanga makeneh dija tongos ané sesai tekaina baan panakné ento. Dong suba ping kuda kadén ia nomplok punyan biu, nang abedik tusing marasa sakit. Mara akijapan, ia suba neked di kubu. Ané si malu aliha, suba pasti kurenané. Disubané ia ngorahang apa ané suba bacana tuni tekén kurenané, jani ajaka dadua negakin montor ngamenékang.

Bukit delod kubuné ka tuju. Ia tekén kulawargané ngajak telu mula i pidan sesai kemu, mapupul, marembug, ngemang tutur, nyalanang idup sadarana di tanah warisan bapanné I Munggir. Yén ada pakéweh, tongosé ento mula luung anggon mapangenan tur matetimbang. Uli tongos ané tegeh ento, anaké nyidang ningalin sisan pulo Nusa Gedé sisi kangin kantos ka muncuk pulo Lombok masih ngenah. Mula ngetisin keneh. Kéwala jani tusing cara biasané. Tongosé ento dadi tongos ané paling nyehina tekén I Munggir. Ia nyeh pesan di tongosé ento panakné lakar megat angkihan ulian sebetné lebihan. Mara neked di bukit totonan, saget kurenan I Munggir nepukin panakné ané luh suba majujuk di muncuk abingé lakar sayaga makecos. Mirib mula suba titah betara, kurenan I Munggir nyidang maid liman panakné. Panakné ané luh ento makesiab, ia tusing makeneh méméné lakar teka ngajak bapanné. Kurenan I Munggir tusing nyidang naenang sakit kenehné nepukin panakné ané masuk tegeh-tegeh nyidang nyemak gaé ané tidong-tidong buka kéto. Ia mamunyi, “Luh, hanak nguda éda cara hené ?!”

“Lébang kola, Mé! Depang kola ngalih tongos ané tis! Kola tara demen nepukin lawat hené! Sengsara, Mé, sengsara pesan kola!” Panakné I Munggir ané luh ento makraikan sambilanga mesuang yéh mata.

“Luh, tara makejang hanak ta lakar nyidang ningalin cayan édané. Tara makejang hanak ta demen nepukin hanak lén suksés apa bihin nyidang masuk tegeh cara éda. Nguda adi jani éda mabalik kuri malaksana buka kéné?”
“Mé, lawat ta ada ulihan ada caya. Yén tara ada caya, suba pasti lawat ta tara ada! Ngadén suba kola ngilangang cayan ta, apang tara bihin ada lawat. Kola suba med, Mé, med!”

Kurenan I Munggir ngedénang bayu diapin joh di tengah kenehné marasa sebet pesan, “Luh, kola nawang éda kumuh sengsara ajak kola idup dini. Lakun tara hento carané makeneh. Lawat nyidang masih ilang, yén cayan ta bes gedé. Gedénang bayun édané, gedénang ngaé caya. Pang hanak lénan ta saru ningalin lawat édané.”

Panakné makeneh-keneh, gedeg basangné suba sayan ilang. Kurenan I Munggir buin mamunyi “Luh, raga hené idup di guminé hanak suba mabekel karma uli idup ané malunan. Diapin ja jani i raga mayasa sapanjang yusa, tara pasti idupé lakar bagia. Lakar ada dogén hanak ngortaang, misuna, nyelék nyelékang. Apa ngaénang buka kéto? Kola i pidan dugas nu cenik taén orahina tekén pekak édané yén i raga ané idup di guminé suba ngaba karma wasanané padidi. Kadén éda mara jani duang éda idup? Endok, Luh. Kola ajak éda hanak ngelah kauripan satondéné i raga lekad. Lakun i raga tara inget apa dogén ané gaénin dugasé hento. Karma ulihan jelé melah solah i raga di idupé ané malunan laut bekelang mati. Tara ja suud di matiné duang. Karmané ané ngiasin atma. Kanti atmané lekad buin cara janiné, enu i raga ngaba karmané hento. Yén éda marasa di idupé jani suba malaksana melah, lakun kumuh mondong sengsara, eda bes sanget sebet. Makejang suba ada ané ngatur. Mirib hené mula karman i ragané. Selegang dogén mayasa, apang di matiné buin mani, enu masisa subha karmané. Unduk ané ortaang kola jani tara ja ngaé-ngaé. Hené makejang suba ada di lontar Wrhaspati Tatwa. Pekak éda pidan, diapin dadi hanak tuara, tusing taén masekolah, lakun ia dueg mamaca lontar.”

Panakné tusing buin masaut. Sigsigané suba ilang, kéwala yéh paningalané enu ngetél sakabedik. Bajuné suba telah belus uap eling. Kurenan I Munggir tondén marasa lega. Ia nyumunin nutur, “Luh, patuh suba cara jani, kola ajak éda pada-pada ngelah lawat. Uling mara lekad suba ngelah lawat. Lawaté ané sesai nimpalin, bareng-bareng ajak kemu mai. Lawaté tusing taén ngalahin i raga. Karma wasanané masih buka kéto, tusing ja lakar ilang, lakar satata nimpalin i raga. Diapin sebet, diapin liang, lawaté enu ada dini.”

“Saja, Mé. Lawaté mula tusing ja lakar liwat.” 7

Komentar