nusabali

Ngidihin Awaregan

  • www.nusabali.com-ngidihin-awaregan

Ten tekain tamiu né teka ngabulan, saru-saruna tekén Ayu Surat. Mara té acepok. Sép jenenga.

     Tuah ja bisa teka ngelonin. Jokan liwat. Ten mangkin, bisa bin mani tekaina. Ten bin mani, bisa bin puan tekaina. Nika koné bakat sangetang. Bisa sép, bisa gadak tekanné. Bisa maluan, bisa durinan tekanné. Kanti pindo ten tekain tamiu né teka ngabulan, mara paling keneh Ayu Suraté. Tanggar gati Ayu Surat. Lambihan jejeh tekéning tanggar. Di nyajaang laut. Anak cerik déréng tutug duang oton, lekad ulian basang matudag, di mandegé laut, inih larané.

    Negak di malun tugun karangé, namping kopi kari kedus-kedus, Agung Supat medas-medasang kurenanné. Macepuk liat, pada ngelén-ngelén abetné. Kanti ampun atenga telah kopiné di cangkiré, kari pada-pada kénten abetné, payu kepit raos Agung Supaté, “Kenapi sina ragané?”

    “Ten kenapi-napi.” Ten ja kipekina Agung Supat.

    “Ten perah ten kenapi-napi.”

    “Kenapi tiang tepukin ragané?”

    “Mangsegan. Malekeneng. Madekesan. Kitak-kituk. Anggut-anggut. Inguh caranné ragané tepukin tiang.”

    “Kéngkén ya nggih adanné?”

    “Ragané né inguh, ten ja tiang.”

    Mendep malu Ayu Surat, bin akesepné mara masaut, “Ampun pindo tiang ten dadi.”

    “Ten dadi kéngkén niki?”

    “Mandeg jenenga tiang.”

    “Koné anak manyonyoin joh para nyidayang mandeg?”

    “Mara koné, déréng karwan nika. Cicih jenenga tiang.”

    “Pang karwan, periksaang ragané.”

    Ajaka ka dokter spesialis kandungan maperiksa, nyajaang Ayu Surat mandeg. Ampun abulan tengah. Nakonang ubad anggona ngulungang, wélanga Ayu Surat tekén dokteré. “Ampun tiban-tibanan tiang makurenan, di ampuné pekas mara nyidayang kurenan tiangé ngadakang sentana. Ajin paturu dokter ahli kandungan, ten misi baan nyeté. Tiang ampun ruyud, panak tiangé kari cerik. Niki Ayu aluh-aluhan nyidayang mandeg. Swécan Suwung nika, ampunang éndahanga. Ampunang pélaganga.”

    “Nggih, Dok,” amul nikaan pasaut Ayu Suraté.

    “Mulih uli dariki, ampunang meli ubad né tidong-tidong. Resép tiangé sekenang matuutin. Meli ubad ten dokter maang resép, ila-ila dahat nika. Bisa ngararanin nyen. Ten ulung baan maniké, bisa papa pataka lekad anak cerik.”

    “Nggih, Dok,” bin amul nikaan Ayu Surat masaut. Ka bidan lakuna Ayu Surat nakonang ubad, pang ulung ja maniké, ten baanga. Ka balian apun lakuna Ayu Surat ngidih tulung, ten kisinan baana.

    “Ten mandeg Ayu niki,” kénten raos balian apuné.

    “Ka dokter spesialis kandungan tiang maperiksa, ampun abulan tengah niki maniké né kadut tiang.”

    “Yén anak luh ngadut manik, usudin pungsedné, anget pungsedné. Bokong kebat. Usudin basangné, kedut-kedut basangné. Uwat nyonyo kenyat-kenyat. Niki pungsed nyem létég, bokong kusuh, basang pégpég, nyonyo layu.”

    “Mara mandeg abulan tengah, déréng jenenga nyak buka kénten.”

    “Yén seken mandeg, uling mara ten dadi acepok ampun tepuk baan.”

    Ping telu Ayu Surat ka balian apun, makaping telu Ayu Surat kaboyanan. Balian apuné maboya gati Ayu Surat mandeg. Dokter spesialis kandungan ngorahang Ayu Surat mandeg. Balian apun ngorahang Ayu Surat ten mandeg. Ayu Surat marasa gati tekén raganné mandeg. Ten perah ten mandeg. Kanti ampun tatelu ngelah anak cerik, di abediké ten wénten né mabinaan né rasaanga.

    Ukana bin Ayu Surat ka balian apun, wiréh kari cara kedis pikatin keneh Ayu Suraté. Ping telu déréng kisinan, sina di ping patné kisinan. Ngapuanang ngarikrikang, di pingenané ten payu, buwung Ayu Surat bin ka balian apun.

    “Ragané ipit ibi sanja,” kénten Ayu Surat ngembakang satua sambilanga Ayu Surat ngenjuhang kopi tekén Agung Supat.

    “Ragané ipit pada ibi sanja,” Agung Supat mulihang satua tekén Ayu Surat.

    Pada-pada mendep laut, kapi negak mapaakan gati, nanging ten nyak negak marep-arepan, jejeh pada-pada tinggar gati tepuk klisaté, miribné té pada-pada tanggar nuturang né ampun kadung kepit ulian ipit. Kapi kujang baan ngelidang, kapi kujang baan ngengkebang, di ketarané laut, bisa ngararanin baana.

    “Napi sina né ipitang tiang ibi sanja nggih?” Agung Supat né malunan nyak ngenduk. Agung Supat né malunan nakonang raos kurenan ipit. Cara matindakané, wénten né malunan wénten né durinan perahné tindakang batisé, pang nyak lemuh tindakané. Sajaba lakar ancog-ancog cara marengin lomba lari karung, ancog-ancog cara hantu pocong di film-é, mara ten wénten malunan ten wénten durinan. Patuh cara lima matayungan, wénten ka malu wénten ka duri tayungan limané. Pada-pada ka duri, pada-pada ka malu, tayungan cara napi nika adanné?

    “Idih kumpi, da ideh-idehanga kumpi. Baang kumpi numitis ka lemah. Olasin baang kumpi ngidih awaregan basang kumpiné.”

    “Kénten dogén?”

    “Nggih,” bawak pasaut Ayu Suraté wiréh déréng tawanga né bakat ipitanga ibi sanja.

    “Kadén ja mantan bakat ipitang tiang.”

    “Ngelah ragané mantan?”

    “Ten ja. Niki aget ragané ngenyakin tiang. Ten kénten, cara dara anyud tiang.”

    Ayu Surat nyaru-nyaru. Jejeh keneh Ayu Suraté masaih tekén jejeh Agung Supaté. “Men napi né ipitang tiang ibi sanja?”

    “Patuh,” Agung Supat masaut

    “Patuh kéngkén?” Cara jangkrik kilitin baana keneh Ayu Suraté

    “Patuh cara né ipitang tiang.”

    “Ngujang bisa kénten nggih?”

    “Ten ya kakeneh baan nika. Men kéngkén keneh ragané mangkin?”

    “Tulungin naké tiang makeneh. Yén tutugang, kéné té linggahné tudaga basang tiangé, majait di tengah majait di sisi, liu gati basang tiangé majait. Kayang mangkin déréng madan seken was tatun basang tiangé. Selamet laut maniké né pinih Ketut niki, ping pat basang tiangé matudag, ping pat basang tiangé majait di tengah majait di sisi. Kari lakar tekek mirib katut angkihané ngempu awak tiangé? Di tené, lekad anaké cerik, nyat angkihan tiangé.”

    “Ten bisa baana tiang.” Bareng paling keneh Agung Supaté. Cara mabalih umah anyudang gentuh, joh para pelut baan ngenjuhang patulung. “Mangkin kanggoang bisané anggon. Bisané nyakupang lima, kanggoang bareng-bareng cakupang limané, lungsur sadia rahayuné. Swéca Suwungé, mabukti baktiné, nadi bisané. Ka dokter spesialis kandungan pepesin, pang lumahan belogé, tutur anak duweg nyandang anggon.”

    Ten pesu munyi Ayu Surat. Déréng madan tegteg mirib kenehné.

    Bin mani, bin puan, kéngkén ja di kaduriané, ten nyandang bakat sangetang ngenehin, napi saru-saruanga kenehné tekén Ayu Surat, selun-selun ampun nyakit Ayu Surat. Ampun tutug belingan Ayu Suraté. Maperiksa ka dokter dugas Sugian Baliné, ten kanti bin pitung dina lekad raréné, kénten orahanga tekén dokter spesialis kandungané. Surat rujukan ka kamar sakit gaénanga. Élahina kija lakar laku nglekadang, ka bidan, ka dokter, ka puskesmas, napi ka kamar sakit.

    Kadén dugas Panampahan Galungané, di mara suudné nanding banten, lakar lekad raréné, sagét ten. Maan kliyas-kliyes basang Ayu Suraté, akesep gati. Makalemah ten maan bin nyakitang basang. Kanti ampun natab banten jerimpen Galungan, mara kliyas-kliyes basang Ayu Suraté. Uli agigis kanti ten dadi baana naanang sakit basang Ayu Suraté. Atehanga Ayu Surat ka kamar sakit, ngalanteng ajaka ka UGD. Déréng madan seken marérén baléné sorog perawat di UGD, Ayu Surat nyerit ngelur, “Aduh!” Blés! Lekad raréné. Luh. Jenger-jenger ling raréné. Ten payu bin matudag basang Ayu Suraté. *

Komang Berata

Komentar