nusabali

Depang Dadong Idup Padidi

  • www.nusabali.com-depang-dadong-idup-padidi

“Kal dadong cening dogén dadi tanggun raos? Kanti lantas maiegan kakéné. Mémé uli jaman Welanda ngajak I Dadong tusing taén maiegan. Mémé tusing bani ajak nak tua. Suud monto ngubat-ngabit I Dadong. Nyanan tulah idup!” kéto tutur Mén Bagus tekén mantuné. 

Mén Bagus tusing pesan bani lémpas apabuin magerengan ajak matuané. Ia krabak krubuk ajak dadua. Suba makelo Pan Bagus ngalahin mati. Sasukat ento ia ajak matuané miara Putu Bagus kanti ngelah kurenan tur ngelah cucu.   

“Mé, tusing ja kéto keneh tiang. I Dadong bengkung, ngemang kumpiné ajeng-ajengan kéwala tusing taén ngumbah lima. Bajuné komel, boné jelék. Kena penyakit dadiné panak tiangé. Mémé nawang, cucun méméné sasai sakit pasti ulian salah makan,” Luh Jepun nyautin matuané sada keras.

“Luh, eda mamunyi buka kéto. Anak tua mula sayang ajak kumpiné. Jalan alih raos ané luwungan apang dadong tusing salah tampi,” I Bagus nglémekin kurenané.

Mén Bagus ngresep. Pianak lan mantuné sawai maiegan kerana I Dadong mabaju komel lan mabo tanah. Ia lantas nuturin mantuné apang sayang tekén anak tua. 

“Luh apang ngerti, anak tua mula kakéto. Eda ja mikirin meséh, ngaba awak dogén suba kéweh. Mémé maumur enem dasa suba masa males. Apabuin dadong Luhé suba mayusa ulung dasa. Aget dadong Luhé setata seger. Mani puan mémé ja ngorahin i dadong.”

“Nah, mémé suba nglémékin. Orahin jep apang kapah nyemak pianak tiangé,” saut mantuné sada besus tur magedi macelep ka kamarné.

Mén Bagus marasa angsek tangkahné. Sasukat kurenané ngalahin, pianak lan mantuné sawai magerengan. Begbeg I Dadong dadi judul. Disubané pianak lan mantuné suwud maiegan, ia lantas ka teba ngalih mamahan céléng. Ia ngueb gedebong lan don séla bun. Matuané, Dadong Retug dapetan ngupin api di bungut paoné. Matuané mula jemet. Mamula, majukut di uma tuah gagaén muani ané biasa jemakina. Aget matuané bongol. Yén saja melah ningehang, pasti nyakit ati ningehang cucuné sawai mauyutan. 

“Mén Bagus, ngujang mémé tombahanga ngusud kumpi tekéning I Luh? Apa kadéna mémé bisa ngliak? Yén tusing ada i tua ené, tusing ia dini. Ngerti ia ento?”
tangkejut Men Bagus ningehang. Kudiang abet masaut. Sukeh ngajak anak bongol. Kéwala munyiné beneh.

“Mé, tusing ada mantun tiangé némbahang. Sakéwala padalema mémé kenyel ngempu. Mémé suba tua. Kumpiné baat,” Mén Bagus ngengkebang kasujatianné.
“Oh, tusing ja kakéto benehné. Nak mémé masih ngelah kumpié.”

“Tiang ngerti, Mé. Manian ajak bareng-bareng nglémékin. Apang ngancan nawang unduk,” kéto Mén Bagus ngedénang bayun matuané apang tusing salah tampi.

Anak tua mula urati tekéning cucu lan kumpi. Ia marasa paek ajak ané numadi karana panumadian leluhur ané maluan. Bisa dogén ia maan ngempu kumpiné ané numadi. Galah terus majalan. Dugas Anggara Kasih Medangsia, kumpiné maoton. 

Banten suba makebat di balé. Disubané banten otonan jangkep, Mén Bagus lan matuané ngilénang pajalan otonan. Luh Jepun lan Wayan Bagus ngabin pianakné. Makudang-kudang pailen otonan majalan. Ané jani kumpiné kasiratin tirta. Tondén maan nyiratin, Luh Jepun ngarangin sangku tirta ané kagisi tekén dadongné. I Dadong tangkejut témbahanga nyiratang kumpiné tirta. Marasa katémbahang nyemak kumpiné. 

“Putu, Luh, ajak Mén Bagus. Yén pelih munyin dadong, aksamaang. Dadong masa dadi anak tua. Dadong komel, pecéhan, téngésan. Kéwala apang nawang ajak makejang. Kumpi muani sayang pesan tekén dadong. Warisané makejang dadong mungguh. Dadong suba nulak. Dadong nagih pianaké unggahang sakéwala kumpi muani tusing nulak. Artiné, kéto anak sayang mapikuren. Jani dadong ngelah warih dadi buka tusing sayang ajak dadong. Keneh ajak makejang kal kénkén?”

Makejang siep. Makelo tusing bani masaut nyang abuku. Saling tolih tur nguntul. I Dadong nugtugang ngraos.

“Nah, kéné jani. Yén makejang tusing demen ajak dadong, depang dadong idup padidi. Sakéwala, tongosé ené, ada masih carik a tuluk lan tegal, tuah dadong ané ngelahang. Mén Bagus dadi magedi nugtug pianak, mantu, lan cucu. Apang tusing buin ada lawat dadong dini.”

Tumbén keras pesan munyin I Dadong. Mirib suba panelasan sebet kenehné. Mén Bagus nyakupang lima ngidih pelih. 

“Mémé, tiang ngidih pelih. Kéto suba cenik-cenik jani. Tusing nawang tutuk pukuh. Kudang tiban tiang dadi mantun méméné, taén tiang tungkas, taén magerengan ajak mémé?” ngetél yéh paningalan Mén Bagus.

“Tiang ngidih pelih, Mé. Tusing pantes mémé idup padidi. Dija jang muan tiangé mamatua.”

Galah ngancan peteng. I Dadong nuju sentong tongosné sirep sambilanga ngrenggeng, “depang dadong idup padidi.” 7

Olih: DN Sarjana

Komentar