nusabali

Papasangan

  • www.nusabali.com-papasangan

Ambu miik pisan, ngalub ngebekin kamar. Ambu miik-miikané nyluksuk kantos ka song irung. Degdeg pisan kawéntennyané, ngawi manah ning santi. Kamar alit maukuran sawatara 2x3 m² punika kabaos kamar suci.

Genah Jero Sedaan masemadi ritatkala wénten krama mapinunasan. Asep, menyan, majegau, nusdus ngebekin kamar suci punika. Banten pejati sampun kaunggahang. Jero Sedaan malinggih masimpuh ring ajeng Ida Sasuhunan. Dané ngawit maketis tur ngayabang saji. Cangkemné komat-kamit, tanganné nyembah-nyembah ngrastiti bakti. Makecihna upacara kakawitin.

“Jeroné rauh mriki mapinunasan riantukan durung madué oka, nggih?” Jero Sedaan ngawit ngandika ring anaké sané mapinusan punika.

“Inggih Jero. Patut pisan!” Anaké istri sané kantun marawat anom masaur alon, taler kapatutang ring anak lanang sané nyarengin malinggih ring samping ipun

Pamargi upacara malih kalanturang. Sué pamargi pabaosan ring kamar suci punika.  Jero Sedaan mawali ngandika, “Suba kema mai Cening maubad, kondén masi nyidaang ngelah pianak. Ada anak iri tekéning Cening.”

Makesiab sang sané mapinunasan, bingung manah ipun. Lesu pisan pamarginé ritatkala ipun mapamit. Tan keni antuka mikayunin, wénten sané mamanah jelé ring padéwékanné. Salami puniki, ipun ngrasa nénten madué meseh. Sampun pitung warsa ipun ngantén, sentana sané kaaptiang durung taler wénten. Akéh sampun dokter spesialis kandungan karauhin. Jero balian, genah tenget, mapinunasan ring pura, ring sedaan, taler sampun kamarginin. Kantos nunas baos ring Jero Sedaan Murti sakadi mangkin.

Napi sané kapiragi ring genah mapinunasan raris karauhang ring matuanyané. Miragi pisadok pianak sareng mantuné, reramané taler ngrasa bingung ngamanahin kawéntenané.

“Da sedih, Luh. Luh ngajak I Gedé patut satata mautsaha tur mapinunas ring Suungé.  Kabarin masi unduké ené tekén mémé lan bapané Luh. Nyén nawang nyidaang nulungin mitujuin jalan,” dabdab panikan anaké lingsir ring mantuné, Luh Ani.

Bénjangné, Luh Ani sareng Gedé Arya cumpu pacang matemu sareng reraman ipunné ring Desa Kuncara Giri. Ring salantang margi, salantang galah ipun mamenga. Tan wénten pakedék pakenyung utawi orti panyelah pamargin ipuné. Damuhé kantun ngalélam ring muncuk padangé keni sunaran matan ai. Ipun tedun saking mobil. Napak lampah ipunné ring natahné bajang. Sakéwanten lesu pamarginé sakadi tan mabayu.

Anak istri mayusa sawatara 50 warsa raris ka jaba mapag sapengrauh Luh Ani sareng rabiné. Panyingakan anaké istri punika paritatas pisan. Paliatné ka tuju ring wetengné Luh Ani. Sotaning panumadi dados anak istri, ipun paryatna pisan tur mapangacep pianakné sampun bobot. Raris ipun sampun kabaos dados nini. Irika genah bagia ipuné dados rerama madué cucu.

“Biasané yén Cening lakar mulih pasti malunan makabar,” bapané matakén ri sampun mapupul ring kamar tamiu.
“Tiang among dot jalan-jalan, Bapa,” Gedé Arya nyaurin.

Méméné Luh Ani makta pisang malalab sareng wédang petang cangkir. “Lan bareng-bareng ngopi. Né pisang malalab anggo timpalné. Né dadaran dademenanné Luh Ani uli dugas cerik, Dé,” Méméné Luh Ani macarita nyambi magiang wédang mawadah cangkir.

Nyambi nunas pisang malalab sareng wédang anget semengé punika, babaosan kulawarga punika nglantur. Ring sapunapiné, ipun kanten makedékan. Sakéwanten pamuputné sami naneng tur makliab sakadi sungsut pisan, ritatkala Luh Ani nyaritaang pariundukan sané kapanggihin daweg mapinunasan.

Sepi abosbos kawéntenané daweg punika. Raris bapané Luh Ani mapaica pamargi, “Luh, kéto masi Gedé, tegarin ja mapriksa ka dokter spesialis kandungan dini. Ia timpal bapa uli SD. Pidan, ia tugas di rumah sakit terkenal di Jakarta, sukat pénsiun ia mulih ka désa ngayah. Nyén nawang majodo tur nyak nyocokin.”

Kawéntenan genah praktik dokteré kantun sepi, manawi sangkaning genah praktik punika ring désa. Mawinan nénten suwé nyantosang pagilih. “Om Swastiyastu!” bapané Luh Ani masapa. Raris ka jaba anak mabusana sarwa putih saking tengahing genah praktik.

“Tumbén pesan mai malali,” dokter punika nyapa bapané Luh Ani. “Mai macelep. Lan di tengah laku ngorta. Langah-langah ada anak mapariksa mai,” dokter punika ngawewehin atur.

Ipun sareng sami ngaranjing ka genah praktik dokter kandungan punika. Bapané Luh Ani raris nguningyang tatujonné rauh ka dokter. Pak dokter teleb pisan miragiang carita tur pisadok kulawargané puniki.

“Luh, macelep ka ruangan nika,” Pak dokter ngandika nyambi mitujuhin sinalih tunggil genah sané mawates kordén mawarna biru. Nénten wénten kantenang perawat utawi bidan sané ngwantu makarya.

“Indayang maebahan driki, Luh,” dokter punika mapajar. Luh Ani tinuut ring panikan dokteré. Ipun maebahan ring dipan genah praktik punika. Nyambi nganggé stetoskop ring kuping, dokter spesialis punika ngawit muter-muterang piranti USG ring wetengné Luh Ani. Dané mategepan macarita tur matakén majeng Luh Ani. Satuanyané kanten makilit, sakadi payuk lan kekeb. Taler, kapiragi sakadi anak maguyonan. Pakedék pakenyung mangiasin genah praktik punika.

“Luh, taén nyelap tusing hamil?”

“Maksud Pak dokter?” Luh Ani nampénin pitakén dokteré madasar manah érang tur bingung.

“Maksud tiang, Luh taén makeneh apang durinan ngelah pianak, lantas Luh cumpu ngajak kurenanné nganggo alat kontrasépsi,” katampénin malih antuk dokteré punika.

“Ten taén Pak dokter! Tiang ngantén, sujatiné mula dot apang énggal ngelah katurunan. Atepung maiber, tiang ten taén ngelah keneh lakar menunda ngelah anak cerik. Kenapi minab déwék tiang, dok?” Luh Ani cucud matakén.

“Ok! Tiang panggil keluargané mangkin, pang tingalina napi sujatiné ané wénten di ragan Luhé,” Pak dokter ngaturin kulawargané Luh Ani mangda ngranjing.

“Indayang tatasang ningalin layaré ené, kénten masi I Luh. Napi ané tepuk Luh?” Pak dokter ngawewehin pitakén.

“Tepukin cara ada barang soléh di basang Iluhé, dok!” bapané Luh Ani nampénin, kapatutang antuk sané siosan, makacihna sami cumpu ring napi sané kapanggihin antuk dokter spesialis kandungan punika.

“Itulah sumber masalahnya,” dokter punika malih ngandika nganggé basa Indonesia.

“Papasangan apa ento, dok?” Penasaran baana!” bapané Luh Ani ngawewehin atur. Manah ipuné mangda tatas pisan uning.

“Di tengah basang pianaké ada alat kontrasepsi marupa spiral,” dokteré malih mapajar. Nyén sujatiné ané masang?”

Reneng abosbos kawentenané. Minabang sareng sami mapikayun ring padéwékanné suang-suang. Sami matapsiran. Napi ké wénten anak wikan sané ngardinin mala ring padéwékan pianakné? Ring sajeroning reneng, mémé bapané Luh Ani wawu éling ring pamargi duké riin. Ngembeng-ngembeng panyingakan ipunné.

“Tiang ané pelih, dok,” bapané Luh Ani maselselan.

I Wayan Kerti embas ring Sibetan, 29 Juni 1967. Swaginané dados guru bahasa Indonesia kawit warsa 1995 tugas ring SMPN 1 Kubu, kantos mangkin ring SMP Negeri 1 Bebandem. Midep marariptan puisi, miwah satua cutet (cerpen) riantukan katuntut ring swaginan ipun dados guru.

Olih I Wayan Kerti

Komentar